6-18 yaş arası okul döneminde obezitenin önlenmesi amacıyla yılda bir kez ağırlık, boy, beden kitle indeksi (BKI) ölçümlerinin yapılması, bu ölçümler sonrasında gerekli görülen durumlarda sağlıklı beslenme, psikososyal destek (davranış tedavisi) ve fiziksel aktivite danışmanlığı almak üzere yönlendirilmesi önemlidir.
Normal çocuk sağlığı izleminde obez ya da fazla kilolu olduğu belirlenen çocukların 3 ile 6 ayda bir izlenmesi gerekmektedir. Fazla tartılı ve obez tanısı alan her çocuğa tanı anında
açlık kan şekeri, kan lipid profili, ALT, AST değerleri bakılmalıdır.
Açlık kan şekeri (AKŞ) ve kan lipid profili için kan örneği 8 saatlik açlık sonrası alınmalıdır.
Açlık kan şekeri ≥100 mg/dl, kan lipitleri ve ALT, AST değerleri yüksek olan çocuklar bir üst merkeze sevk edilmelidir.
Çocuk ve adolesanlarda kabul edilebilir total kolesterol değeri 130 mg/dl’dir.
ALT ve AST düzeyinin, çalışılan laboratuvarın verdiği sınır değerlerin Bebeklik ve Çocukluk Dönemi 19 üzerinde olması veya kontrollerinde artma eğiliminde olması sevk endikasyonudur.
Fazla kilolu ve obeziteye eşlik eden aşağıdaki bulguların varlığında vakanın ikinci basamak sağlık kuruluşuna ayrıntılı değerlendirilmek üzere sevk edilmesi önemlidir:
• Ailenin boy potansiyeline göre kısa boy/yetersiz büyüme,
• Dismorfizm,
• Gelişme basamaklarında gecikme, öğrenme güçlüğü,
• Hipertansiyon,
• Uyku apnesi semptomları,
• Akantozis nigrikans,
• Polikistik over hastalığı belirtileri (kıllanma artışı, adet düzensizliği),
• Psikolojik morbiditeler (anksiyete, okula gitmek istememe, sosyal izolasyon), • Laboratuvar testlerinde bozukluk:
Bozulmuş açlık glukozu, dislipidemi, karaciğer fonksiyonlarında bozulma,
• BKİ ≥99 persentil olması.
Referans: Birinci Basamak Hekimler İçin Obezite ile Mücadele El Kitabı
